Z HOFFMANOWĄ PRZEZ WIEKI, CZYLI HISTORIA SZKOŁY

Początki szkoły – od pensji do gimnazjum

Państwowe Gimnazjum Żeńskie im. Klementyny z Tańskich Hoffmanowej powstało w 1919 roku. Nie był to jednak początek istnienia szkoły. Historię szkoły liczyć bowiem trzeba od 1874 roku, kiedy to w kamienicy przy ul. Marszałkowskiej 122 powstała prywatna pensja dla dziewcząt Izabelli Smolikowskiej. W roku 1896 pensja przeszła na własność Pauliny Hewelke, która prowadziła ją aż do upaństwowienia.

Edukacja w cieniu zaborów

W owych latach, na przełomie XIX i XX wieku, pensja Pauliny Hewelke była jedną z pierwszych, w których – choć z konieczności posługiwano się rosyjskim podręcznikami – lekcje prowadzono po polsku. Wśród ówczesnych nauczycieli byli ludzie tej miary i znaczenia w polskiej kulturze, co polonista Adam Kryński, współautor wielkiego Słownika Języka Polskiego, czy geograf i działacz, Wacław Nałkowski. Do ówczesnych wychowanek należała późniejsza autorka Nocy i dni Maria Dąbrowska. Istnieje bardzo prawdopodobne przypuszczenie, że pensja p. Hewelke służyła Prusowi, przynajmniej zewnętrznie, za pierwowzór pensji pani Latter z Emancypantek.

Upaństwowienie i nadanie imienia

Po upaństwowieniu w roku 1919 szkoła otrzymała imię, które nosi do dziś. Dyrekcję objęła p. Helena Goska i prowadziła gimnazjum do 1933, kiedy to dyrektorką została dr Władysława Hoszowska, kierująca szkołą do 1944 roku.

Szkoła w okresie międzywojennym

W latach międzywojennych Państwowe Gimnazjum i Liceum im. Klementyny z Tańskich Hoffmanowej należało do szkół o najwyższym poziomie naukowym, gdzie nie tylko uczono sztuki zdobywania wiedzy, ale dbano także o wyrobienie postaw moralnych i obywatelskich uczennic, rozbudzenie i ugruntowanie ich osobistych zainteresowań i talentów. Dziś, z perspektywy ponad stu lat, można sprawiedliwie ocenić skuteczność tych starań. Z grona uczennic Liceum Hoffmanowej wyszły znane artystki: znakomita skrzypaczka p. Eugenia Umińska, wybitne aktorki: p. Barbara Drapińska, p. Irena Kwiatkowska i inni.

Działalność w czasie okupacji i konspiracja

W okresie okupacji hitlerowskiej szkoła ani na chwilę nie przerwała działalności. Wobec częściowego zniszczenia gmachu w roku 1939 naukę podjęto z jednomiesięcznym opóźnieniem 5 października 1939 r. w lokalu przy ul. Mazowieckiej, a półtora miesiąca potem powrócono do własnego budynku. Po zamknięciu przez Niemców polskich szkół średnich grono pedagogiczne pod kierownictwem dr Hoszowskiej natychmiast przystąpiło do organizowania tajnych kompletów. Zaczęły one działalność 1 grudnia 1939 r. i nie przerwały jej aż do wybuchu powstania warszawskiego.

Zmieniały się tylko nazwy, oficjalne szyldy: Ognisko Świetlicowe przy Wydziale Zarządu Miejskiego, Szkoła Gospodarstwa Domowego, Szkoła Modniarsko-Czapnicza, Szkoła Farbiarsko-Gorseciarska. Choć groziło to surowymi represjami ze strony okupanta, przerabiano program licealny, odbywały się tajne egzaminy dojrzałości, wydawano matury, wiele absolwentek podejmowało studia w konspiracyjnym Uniwersytecie Warszawskim.

W mieszkaniu dyrektorki, dr Hoszowskiej, miał siedzibę tajny Departament Oświaty, kierowany przez późniejszego – już po wyzwoleniu – wiceministra oświaty, znanego matematyka, prof. Wacława Schayera. Wiele uczennic brało czynny udział w walce podziemnej, nierzadko płacąc za to aresztowaniem, zesłaniem do obozu koncentracyjnego, a nawet śmiercią. Szczególnie wyróżniały się harcerki z działającej jeszcze od 1914 roku Pomarańczowej Drużyny. Powstanie przerwało działalność szkoły.

Kolejne siedziby i rozwój szkoły po wojnie

Po wojnie szkołę zorganizowano już jako Liceum Ogólnokształcące im. Klementyny z Tańskich Hoffmanowej. Inicjatorką przedsięwzięcia była dr fizyki Agnieszka Podjed, która kierowała szkołą do 1960 roku. Wobec zniszczenia podczas wojny budynku przy ul. Marszałkowskiej, szkołę umieszczono w gmachu przy ul. Polnej 46a, skąd w roku 1961 została przeniesiona do nowej siedziby przy ul. Emilii Plater 29; od tego roku szkoła stała się koedukacyjna.

 

Dyrektorzy i ich wkład w rozwój liceum

Kolejnymi dyrektorami liceum byli:

• Zbigniew Marciniak (1960—1962),
• Stefan Krzysztoszek (1962—1967),
• Wacław Wawrzyniak (1967—1997),
• Zofia Daruk (1997—2007),
• Zofia Pietrzak (2007—2014).

Wszyscy Oni wybitnie zasłużyli się naszemu Liceum poprzez takie kształtowanie oblicza, charakteru i klimatu wychowawczego szkoły, które przede wszystkim służyło rozwojowi uczniów. Wynikiem Ich działalności jest zbudowanie ogromnego prestiżu, renomy i należnego miejsca Liceum na mapie edukacyjnej Warszawy i kraju.

Współczesność – zmiany i nowe wyzwania

Z dniem 1 września 2013 r. na mocy uchwały nr L/1455/2013 Rady miasta stołecznego Warszawy połączono w Zespół Szkół nr 125: IX Liceum Ogólnokształcące im. Klementyny Hoffmanowej i Gimnazjum nr 43 im. Wojska Polskiego jednocześnie przeprowadzając szkoły do przebudowanego i przestronnego gmachu przy ul. Hożej 88.